မုေ႒ာကိုးဆူုသမိုင္း

    မုေ႒ာကိုးဆူသမိုင္းအရ ပုသိမ္ၿမိဳ႕မႏွင့္  ပုသိမ္ခ႐ိုင္အတြင္း၊ အတြင္းငါးဆူ၊ အျပင္ေလးဆူ၊ ေပါင္း မုေ႒ာကုိးဆူ႐ွိရာ၊ ပုသိမ္ၿမိဳ႕မႏွင့္ ဆင္ေျခဖံုးတြင္႐ွိေသာ...
အတြင္းမုေ႒ာငါးဆူ
၁။ ေ႐ႊမုေ႒ာေစတီေတာ္
၂။ ၿမိဳ႕၏ေတာင္ဘက္တြင္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ႐ွဥ့္မင္း ျဖစ္စဥ္ က်က္စားဖူးေသာ ေနရာ၌ တည္ထားအပ္ေသာ ေ႐ွးအေခၚ မဂၤလာေစတီ၊ ယခု တေဂါင္းဘုရားလမ္း႐ွိ တေဂါင္းေစတီေတာ္။
၃။ ၿမိဳ႕၏ေနာက္ေတာင္အရပ္တြင္ အေလာင္းေတာ္ေ႐ႊသမင္မင္းျဖစ္စဥ္ ေပ်ာ္စံက်က္စားရာေနရာ၌ တည္ထားအပ္ေသာ ယေန႔ မဟာေဗာဓိလမ္း႐ွိ မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္။
၄။ မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္၏ ေတာင္ဘက္ အေလာင္းေတာ္႐ွဥ့္မင္း ခႏၲာစဲရာအရပ္ကို အမွတ္တရျပဳကာ တည္ထားအပ္ေသာ  သုမဂၤလာေစတီေတာ္၊ ယေန႔ ေရၾကည္ေရေနာက္အရပ္႐ွိ ဆုေတာင္ျပည့္ေစတီ။
၅။ ၿမိဳ႕၏ေ႐ွ႕ေတာင္ ေ႐ွးေခတ္ က်ိဳက္ပိၿမိဳ႕ေဟာင္း၊ ယခု သစ္ေရာင္းေခ်ာင္းအနီး ဘုရားႀကီးကုန္းေက်း႐ြာ၌ အေလာင္းေတာ္ဆင္မင္းျဖစ္၍ က်က္စားဖူးရာအရပ္တြင္ တည္ထားအပ္ေသာ ေ႐ွးအေခၚ မဟာေစတီ ယခုအေခၚ ဘုရားႀကီးကုန္းဘုရား တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ပုသိမ္ ၃၂ ၿမိဳ႕

   ပုသိမ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ အရန္ၿမိဳ႕ေပါင္း သံုးဆယ့္တစ္ၿမိဳ႕ ျဖစ္သည္။ နယ္နိမိတ္မွာ ေ႐ွ႕ကို ဇ႐ြံ၊ ေတာင္စြန္ အာလိန္၊ အေနာက္ကို မိုးတိမ္ျပင္႐ြာတိုင္၊ ေျမာက္ကို ၾကန္ကင္း ပ႐ွင့္ေခ်ာင္းထိ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။
    သကၠရာဇ္ ၁၁၄၅ ခုႏွစ္ တြင္ေကာက္ယူထားေသာ စစ္တမ္းမ်ားအရ...
    ေ႐ွးအေခၚ                        ယခုေခတ္အေခၚ
၁။ က်ိဳက္စတည္ၿမိဳ႕                     ဟိုင္းႀကီး
၂။ က်ိဳက္သရဲၿမိဳ႕                         ေမာ္တင္
၃။ က်ိဳက္ခရံၿမိဳ႕                          ဘုရားလွက်ံဳကူး
၄။ က်ိဳက္ထူပါ႐ံုကမ္းျဖဴၿမိဳ႕             ျမစ္တရာ
၅။ က်ိဳက္ဇလတေမာ္ၿမိဳ႕                သမံေဒဝေက်ာက္သေဘၤာ
၆။ က်ိဳက္ပေဒါၿမိဳ႕                        ပန္းမျမစ္တာ-ပန္းမဝတီ
၇။ က်ိဳက္အမြန္ၿမိဳ႕                       ဆိပ္ႀကီး
၈။ က်ိဳက္ဝွန္ၿမိဳ႕                          က်ံဳတံုးကံႀကီး
၉။ က်ိဳက္ဇလဲေထာ္                      ေျမာင္းျမၿမိဳ႕ေဟာင္းရာ
၁၀။ ဆိပ္ႀကီး                              ေျမာင္းျမ
၁၁။ က်ိဳက္မိၿမိဳ႕                           သစ္ေရာင္းေခ်ာင္း
၁၂။ က်ိဳက္ေဒါၿမိဳ႕                         တေကာင္း
၁၃။ က်ိဳက္ပိက်ံဳတေရာ္                  က်ံဳေပ်ာ္
၁၄။ က်ိဳက္ေမာ္ေဓာထေလ်ာ္           ေထာင္လံု
၁၅။ က်ိဳက္သေထာၿမိဳ႕                   ေရၾကည္ပန္းေတာ
၁၆။ က်ိဳက္ပတည္                         သာရေဝါၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕ကြင္း (ဟသၤာတ)
၁၇။ ဘုးရားႀကီးသံေသတံခြန္ၿမိဳ႕        ဒံဘီ
၁၈။ က်ိဳက္တံုလံုေထာၿမိဳ႕                ျမန္ေအာင္
(က်န္ကင္း၊ ပ႐ွင့္ေခ်ာင္း တ႐ုတ္ေမာ္ၿမိဳ႕ထိ)
၁၉။ က်ိဳက္ၿပိဳေတာင္ၿမိဳ႕                  က်ိဳက္ေထာ္ (အဂၤပူ-အုတ္ဖို)
၂၀။ က်ိဳက္မူသုနႏၵၿမိဳ႕                     မန္းၾကာ
၂၁။ က်ိဳက္ေတာင္ေတာ္ၿမိဳ႕               ပန္းေတာႀကီး (ေလးမ်က္ႏွာ)
၂၂။ က်ိဳက္မင္းပေတာၿမိဳ႕                 ေက်ာက္ေခ်ာင္းကေလး (သီတာ)
၂၃။ က်ိဳက္အဝွန္က်ံဳတံုးၿမိဳ႕               ဘိုးေတာ္ဘုရားႀကီး
၂၄။ က်ိဳက္ခရံဂေဟနံၿမိဳ႕                  ေခနံ
၂၅။ က်ိဳက္သေတာၿမိဳ႕                     ခေသာဒ႐ွာ (ဘုရားကုန္း)
၂၆။ က်ိဳက္ခေတာတံုၿမိဳ႕                   ထန္းဘူး
၂၇။ က်ိဳက္ခရံေထာက်ိဳက္ျဖဴၿမိဳ႕          သိမ္းေခ်ာင္း (သာေပါင္း)
၂၈။ က်ိဳက္နံကလံတနပေဝါရိၿမိဳ႕         ေက်ာက္ေခ်ာင္းႀကီး
(က်ိဳက္တံတလံတေဝါၿမိဳ႕)
၂၉။ က်ိဳက္တည္မုေ႒ာသျမင္တံုးၿမိဳ႕     ပန္းတေနာ္
၃၀။ က်ိဳက္သလြန္မြန္ေဒါင္းျဖဴၿမိဳ႕        ဓႏုျဖဴ
၃၁။ က်ိဳက္အနႏၵပူရၿမိဳ႕                    ေညာင္ပင္႐ြာ-ဇ႐ြံ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
    ယေန႔ ပုသိမ္ခ႐ိုင္ တစ္ခုလံုး၊ ဟသၤာသခ႐ိုင္ တစ္ခုလံုးႏွင့္ ေျမာင္းျမႏွင့္ မအူပင္ခ႐ိုင္မ်ားမွ ေနရာအခ်ိဳ႕ပါဝင္ေနပါသည္။

ပုသိမ္ၿမိဳ႕အေၾကာင္း

၁။ မြန္ ၃-ရပ္ႏွင့္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕

    ေက်ာက္စာလာစကားမ်ားအရလည္းေကာင္း၊ က်မ္းဂန္မ်ားအရလည္းေကာင္း၊ မြန္တိ မြန္စ မြန္ည ဟူေသာ မြန္သံုးရပ္တို႔ အခ်င္းခ်င္း အညမည ေပါင္းစပ္ေသာအားျဖင့္ တိုင္းဖြဲ႔အပ္ေသာ ရာမညတိုင္းဟု နာမပညတ္ သမုတ္အပ္သည့္ -
    (က) တိဂံု၊ ဒလ စေသာ ရာမညတိုင္း အစိတ္ (မြန္တိ)
    (ခ) သထံု၊ မုတၱမ စေသာ ရာမညတိုင္း အစိတ္ (မြန္စ)
    (ဂ) ပုသိမ္၊ ေျမာင္းျမ စေသာ ရာမညတိုင္း အစိတ္ (မြန္ည)
    တို႔တြင္ မြန္တိ မြန္စ ဟူေသာ တိဂံု၊ ဒလ၊ သထံု၊ မုတၱမ တို႔ႏွင့္ အညမညျဖစ္ေသာေၾကာင့္ (မြန္ည) ျဖစ္ေသာ တိုင္းအစိတ္၏ ဗဟိုခ်က္ခ်ာ မင္းစံရာ ေနျပည္ေတာ္၊ ကုသိမရ႒ ကုသိမနဂရ (ကုသိမ္-ေကာ့စမိန္) စသည္ျဖင့္၊ မြန္ဘာသာျဖင့္ သမုတ္ခဲ့ေသာ ယေန႔ပုုသိမ္ၿမိဳ႕ပင္ျဖစ္သည္။

၂။ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ကို အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး သတ္မွတ္ၾကပံု

    အတိသဥၨာမဂရ။        ။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ ေမြ႔ေလ်ာ္ရာ အဓိကရဌာန ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္းကို ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္တို႔ ညႊန္ျပအပ္သျဖင့္ ပထမတြင္ အတိသဥၨနဂရ ဟုေခၚတြင္ခဲ့သည္။
    ကုသိမရ႒- ကုသိမနဂရ- ကုသိမ္ၿမိဳ႕။        ။ သာသနာသကၠရာဇ္ ၅၅၀-ျပည့္ႏွစ္တြင္ သေရေခတၱရာျပည္၊ ငတပါးမင္း၏ ေျမးေတာ္ရန္မုကၡမင္းလက္ထက္ သီဟိုဠ္ကၽြန္းတြင္ ဒုမိၻကၡႏၲရကပ္ႀကီးဆိုက္သျဖင့္ ရဟႏၲာေျမာက္ျမားစြာတို႔ ပုသိမ္သို႔ ႂကြေရာက္လာရာ အခ်ိဳ႕ကပုသိမ္ၿမိဳ႕တြင္ သတင္းသံုးေတာ္မူၾက၍၊ မ်ားစြာေသာ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္မ်ား သေရေခတၱရာျပည္ အေရာက္ႂကြေရာက္ သတင္းသံုးေတာ္မူၾကသျဖင့္ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္တို႔ ကူးေရာက္ရာ နိဗၺာန္ကူးဆိပ္ဟု အဓိပၸါယ္ျဖင့္ (ကုသိမရ႒- ကုသိမနဂရ- ကုသိမ္ၿမိဳ႕) ဟုမွည့္ေခၚၾကျပန္သည္။

ဆံေတာ္႐ွင္ျမတ္ေမာ္တင္စြန္းဘုရားပြဲေတာ္

ေမာ္တင္စြန္းဘုရားသည္ ပုသိမ္ျမိဳ႕ ရွိလူအမ်ား၏ စိတ္ဘဝင္ကို ညိဳ့ယူ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ေသာ ေနရာမ်ားထဲတြင္ တခုအပါအဝင္ျဖစ္သည္။ ကမာၻလွည့္ခရီးသည္မ်ား လွည့္လည္ ေနက်ျဖစ္ေသာေမာ္တင္စြန္းဘုရားသို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ျခင္း မရွိလ်င္သင္၏ခရီးသြား လည္ပတ္ျခင္းသည္မၿပီး ျပည့္စံု ဘဲရွိေနလိမ့္မည္။
ဘုရားေက်ာင္းမ်ား၏ ဗိသုကာပညာရပ္ကို စိတဝင္စားမႈ ႀကီးစြာရွိလ်င္ သင္သည္ ေမာ္တင္စြန္းဘုရား သို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ျခင္း မရွိဘဲေနႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။ တရုတ္ ၊ ဂ်ပန္ ၊ ကိုရီးယား ၊ ဗီယက္နမ္ ႏွင့္ အာရွတိုက္ အတြင္းရွိ အျခားေနရာေဒသမ်ား အတြင္းရွိေစတီပုထိုးမ်ား ကဲ့သို႔ပင္ ပုသိမ္ျမိဳ႕၏ ေတာင္ဘက္စြန္းရွိ ေမာ္တင္စြန္းဘုရား သည္လည္း ကမာၻလွည့္ခရီးသည္မ်ားကို စြဲေဆာင္မႈရွိေသာ ေနရာမ်ားအနက္ ထင္ရွားေသာေနရာတခု အျဖစ္ေနရာယူလ်က္ရွိသည္။ ဘုရားပြဲေတာ္ကိုလည္း ထူးရွားထည္၀ါစြာ က်င္းပလ်က္ ရွိသည္။

နိေျဂာဓါဗ်ာဒိတ္ေပးဘုရား ပင့္ေဆာင္ပူေဇာ္ပြဲေတာ္

နိေျဂာဓါဗ်ာဒိတ္ေပးဘုရား

ပုသိမ္ျမိဳ႕တြင္ ႏွစ္စဥ္ နတ္ေတာ္လတြင္ က်င္းပေလ့႐ွိေသာ နိေျဂာဓါဗ်ာဒိတ္ေပးဘုရား ပင့္ေဆာင္ ပူေဇာ္ပြဲေတာ္ ဗုဒၶဝင္တြင္ပါ႐ွိေသာ ျဖစ္စဥ္ေတာ္ မ်ားကို ခုႏွစ္က႑ခြဲ ၍ ႏွစ္စဥ္က်င္းပျခင္းျဖစ္သည္။ ကြမ္းျခံရပ္မွ ဗ်ာဒိတ္ေပးဘုရား႐ွင္ကိုယ္ေတာ္ၾကီး ႏွင့္အဂၢသာဝက ႏွစ္ပါးတို႔ ရပ္ကြက္မ်ားတြင္ ၾကြခ်ီ ဗ်ာဒိတ္ေပး၍ အပူေဇာ္ခံေတာ္မူျခင္း။

ရွမ္းကုန္သည္တို႔၏ လွည္းတန္းကို ေတြ႔ရစဥ္။ Photo:Ak2o